داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و آسیب های ورزشی

آسیب های ورزشی به شکل آسیب های حاد، مزمن، یا بیش مصرفی با درد همراه هستند.

درد و التهاب در بسیاری از موارد، تمرین و نتایج مسابقات را تحت تاثیر قرار می دهد. به همین علت، این دسته از داروها جزء پرمصرف ترین داروهای ورزشکاران قلمداد می شوند. به همین منظور، در این نوشتار، نگاهی کوتاه به خصوصیات آن ها می اندازیم:

داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی یعنی چه؟
Nonsteroidal Anti-inflammatory drug یا به اختصار NSAIDs، دسته ای از داروهای بدون نیاز به نسخه (OTC) هستند که موجب تسکین التهاب، تب و درد می شوند. از داروهای معروفی که ورزشکاران به شکل رایج استفاده می کنند، می توان به ناپروکسن، دیکلوفناک (آلفن ایکس)، ایبوپروفن (بروفن)، آسپرین، مفنامیک اسید، پیروکسیکام، سلکوکسیب (سلبرکس) اشاره کرد.

طرز عملکرد این داروها چیست؟
این داروها پروتئین های التهابی (COX-1 و COX-2) را در بدن مهار می کنند. آسپرین، بر خلاف سایر داروهای این دسته، برای پیشگیری از تشکیل لخته هم مورد استفاده قرار می گیرد.

COX-1 یا COX-2:
برخی افراد که نمی توانند عوارض دارو بر معده را تحمل کنند، می توانند از گروه مهار کننده COX-2 استفاده کنند. NSAIDs دو نوع آنزیم COX (سیکلواکسیژناز) را مهار می کند و بدین ترتیب، -COX 1 که از معده محافظت می کند هم مهار می شود. سلکوکسیب فقط COX-2 که موجب التهاب و درد می شود را مهار می کند. اما دوزهای باالی سلکوکسیب همچنان با عوارضی مثل خونریزی همراه است.

موجب تسکین چه مواردی می شوند؟
درد به طور عام به عنوان مثال درد کشیدگی های عضلانی، سردرد، دردهای قاعدگی، دندان درد، بورسیتها، کمردرد، التهاب مفاصل و ... . همچنین در تسکین التهاب و بدن درد، تب، گلودرد سرماخوردگی، آنفلوانزا، و کووید-91 موثرند.

تا چه مدت باید از این دسته داروها استفاده کنید؟
داروهای OTC را نباید بیشتر از 10 روز برای درد یا بیشتر از 3 روز برای تب استفاده کرد. با مصرف طولانی تر، عوارض محتمل تر می شود. تنها در صورت صلاحدید و تجویز پزشک و تحت نظارت وی می توانید مدت طولانی تری از این داروها استفاده کنید.

عوارض:
در برخی از افراد، موجب عوارض گوارشی مثل درد معده، تهوع، خونریزی، زخم، نفخ، اسهال یا یبوست می شود. NSAID های غیر از آسپرین، موجب افزایش احتمال حوادث و سکته های قلبی عروقی یا مغزی می شود. در افراد با سابقه آسم ممکن است موجب حمله آسم گردد. در افراد دارای بیماری های زمینه ای کلیوی، ممکن است موجب تشدید نارسایی کلیه شود.

چگونه از عوارض پیشگیری کنیم؟
مشکلات معده، شایعترین عوارض مصرف این داروها قلمداد می شوند. برای پیشگیری از این عوارض، داروی خود را همراه با غذا، شیر یا آنتی اسید میل کنید. در برخی موارد ممکن است پزشک، همراه NSAIDs، داروی کنترل کننده اسید معده را برای شما تجویز کند تا از معده شما محافظت و از بروز زخم پیشگیری کند.

چه افرادی در خطر بیشتر بروز عوارض هستند؟
افرادی که در دسته های زیر قرار می گیرند، بیشترین خطر بروز عوارض مصرف NSAIDs را دارند: سن بالاتر، سیگار، نوشیدن الکل، بیماری کبدی پیشرفته، سلامت عمومی پایین، دیابت، فشارخون کنترل نشده، مصرف سایر داروهای رقیق کننده خون، استروئیدها، یا ضدافسردگی های SSRI یا SNRI.

سرعت اثر NSAIDs چگونه است؟
در موارد درد حاد مثل سردرد یا کشیدگی عضلانی، معمولا در عرض چند ساعت درد را تسکین می دهند. اما اگر درد مزمن یا مداوم دارید، معموال مدت زمان بیشتری مورد نیاز است.

برای افزایش ایمنی مصرف این داروها چه اقداماتی را به کار بندیم؟
تعداد و روزهای مصرف دارو را ثبت کنید. حداقل میزان دارویی را که نیاز دارید، استفاده کنید. برچسب دارو را بخوانید و از حداکثر مجاز دارو فراتر نروید. هیچگاه داروهای مختلف حاوی NSAIDs را در یک روز مصرف نکنید. اگر روزانه برای قلب خود آسپرین مصرف می کنید، NSAID دیگر استفاده نکنید.

چه افرادی نباید NSAIDs مصرف کنند؟
افرادی که اخیراً جراحی قلبی یا حوادث قلبی عروقی داشته اند، نباید از این داروها استفاده کنند.
بانوان باردار بعد از هفته 29 بارداری نباید استفاده کنند.
افرادی که به این داروها حساسیت دارند و دچار کهیر یا مشکلات تنفسی می شوند، نباید از این داروها استفاده کنند.
افراد دارای آسم نباید از این داروها استفاده کنند.
افراد دارای نارسایی کلیه نباید از این داروها استفاده کنند.

جایگزین های NSAIDs:
گزینه استامینوفن بسیار معقول است. به یاد داشته باشید که استامینوفن فقط درد را تسکین می دهد و التهاب را تسکین نمی دهد. استامینوفن همچنین تب را تسکین می دهد.

داروهای ضدافسردگی، داروهای ضد تشنج:
برخی از داروهای ضدافسردگی دردهای مزمن را نیز تسکین می دهند. از این گروه می توان به دسته های ضد افسردگی های سه حلقه ای، SNRI مثل دولوکستین یا ونالفاکسین اشاره کرد. داروهای ضدتشنج مثل گاباپنتین یا پرگابالین می توانند دردهای عصب (نوروپاتیک) یا فیبرومیالژی را تسکین دهند.

ضددردهای گیاهی:
مسکن های گیاهی شامل زنجبیل، زردچوبه، سیر، به علت تاثیرات ضدالتهابی می توانند درد آرتریتی را کم کنند. کرم هایی مثل کاپسایسین، روغن فلفل تند نیز درد مفصل را تسکین می دهند. این مواد، انتقال سیگنال های درد به مغز را مهار می کنند اما باید حدود چند هفته استفاده کنید تا تاثیر را ببینید.

شیوه زندگی:
عادت های روزمره شما در مدیریت درد موثرند. ورزش موجب آزادسازی اندورفین می شود که یک ماده طبیعی است که در بدن آزاد می شود. از سوی دیگر، استرس موجب تشدید احساسات دردناک می شود. روش هایی مثل مدیتیشن و ریالکسیشن به کار برید. خواب خوب یکی از الزامات است.

آیا همه انواع درد بد است؟
درد به شکل عام نشان دهنده آسیب بافتی و نامطلوب قلمداد می شود. اگر حرکت خاصی در ورزش موجب درد می شود، نباید آن را انجام داد زیرا ممکن است با تداوم آن حرکت، آسیب بیش مصرفی حادث آید. اما درد و التهاب خفیف و کوتاه مدت بعد از ورزش، یکی از عواملی است که فاکتورهای رشد را در عضله فعال می کند و موجب بهبود عملکرد و تقویت عضالنی می شود. بنابراین به ورزشکاران توصیه می شود که سعی کنند دردهای خفیف پس از تمرین را مهار نکنند. بهترین روش تسکین آن حرکات ورزشی ملایم در آب، دوش گرفتن یا ماساژ ملایم است. همچنین باید مقدار کافی مایعات، پروتئین و کربوهیدرات را در فاصله کوتاهی بعد از ورزش مصرف کنند تا ضمن خونرسانی بهتر و برداشت مواد زائد، ذخایر گلیکوژنی و پروتئینی عضله به بهترین نحوی بازسازی شود.

تهیه و تنظیم: دکتر لاله حاکمی
 متخصص بیماری های داخلی- فلوشیپ فدراسیون پزشکی ورزشی آسیا
نایب رئیس و رئیس کمیته سلامت فدراسیون پزشکی ورزشی و رییس کمیته پزشکی فدراسیون تکواندو

  • 12:50
  • 1399/11/11
  • 39724